قواعد و نکته هایی در فهم اسماء و صفات الله تعالی

قواعد و نکته هایی در فهم اسماء و صفات الله تعالی

قواعد و نکته هایی در فهم اسماء و صفات الله تعالی

{چيزي‌ مانند ‌او‌ نيست‌. و ‌او‌ شنواي‌ بيناست} (سوره شوری ایه 11‌)

1- تمامی نام های خداوند ارجمند و باعظمت نیکو هستند. خداوند بلند مرتبه می فرماید : {و خداوند نام های نیکو دارد} (سوره اعراف آیه 180) ، خداوند به ذات بلند مرتبه اش خود را برای ما معرفی کرده تا او را بپرستیم و مجد او را بیان کرده و او را دوست بداریم. از او بترسیم و به او امید داشته باشیم.

2- ثبوت نام ها و صفات خداوند فقط از دو منبع صورت می گیرند که عبارتند از کتاب و سنت و منبع سومی برای آن ها نبوده و به هیچ چیز دیگر اسماء و صفات او ثابت نمی شوند. پس ما برای خداوند ثابت می کنیم آنچه را رسول خدا صلی الله علیه و سلم برای او ثابت کرده و نفی می کنیم آنچه را که خداوند و رسول او صلی الله علیه و سلم نفی کرده است. بنابراین وقتی صفت کمال را برای او ثابت می کنیم ضد آن را از او نفی کرده و آن چه را در باره آن اثبات یا نفیی وارد نشده است توقف می کنیم، زیرا چیزی در اثبات و نفی آن به ما نرسیده است. اما معنی آن قابل تفصیل می باشد، اگر مفهوم آن حق و صفتی شایسته پروردگار بود پذیرفته شده و اگر مفهموم مورد نظرآن شایسته خداوند نبود، مردود است.

3- سخن در باره صفات الله تعالی همانند سخن در باره ذات اوست و چنان که ما کیفیت ذات پاک او را نمی دانیم، کیفیت صفات نیکوی او را هم درک نمی کنیم، اما به آنها ایمان داریم. ایمانی قطعی و بدون تحریف و رها کردن هیچ یک از آنها و بدون قایل شدن به چگونگی کیفیت و تشبیه نمودن آنها.

4- اسماء و صفات الله تعالی دارای معانی حقیقی و نه مجازی و معما گونه هستند. آنها بر ذات الله تعالی و صفات کمال که به خداوند قائم هستند دلالت می کنند، مانند قادر، علیم، حکیم، سمیع و بصیر. این نام ها بر ذات الله تعالی و همچنین بر آنچه که بر آن استوار است از قدرت، علم، حکمت، سمع و بصر دلالت می کنند.

5- تنزیه و پاک کردن خداوند بلند مرتبه از نقایص، تنزیهی بدون وانهادن هر صفت است. نفی عیوب و نقایص از خداوند به شکل کلی و همچنین اثبات کمال به شکل مفصل و جزئی در هر صفت صورت می پذیرد. پروردگار ارجمند و با عظمت می فرماید : {چيزي‌ مانند ‌او‌ نيست‌. و ‌او‌ شنواي‌ بيناست} (سوره شوری آیه 11)

6- برای ایمان به نام های خداوند: همانگونه که مقتضای ایمان به اسم و صفتی که اسم آن را دربر می گیرد لازمه آن ایمان به اثری است که به آن اسم مرتبط است. اسم رحیم دربرگیرنده این مفهوم است که پروردگار ارجمند و با عظمت دارای صفت رحمت است و او با رحمتش بر بندگان رحم می کند.

در این جا نکات مهمی است که در فهم اسماء و صفات الله تعالی کمک می کنند. عبارتند از:

1- اسماء خداوند در تعداد محدودی منحصر نیستند و در حدیث آمده است که : &"از تو می پرسم با هر اسمی که خودت را به آن نام برده یا به یکی از بندگانت آموخته ای و یا در کتابت آن را نازل کرده و یا آن را در علم غیب پیش خودت نگه داشته ای&" (روایت از احمد است)

2- برخی از اسماء و نام ها تنها خاص خداوند بوده و هیچ کس در آنها شریک نیست و جایز نیست تا بر کس دیگری اطلاق شوند. مانند، الله و رحمن. وبرخی دیگر هستند که می توان به غیر خدا هم اطلاق کرد اگر چه اطلاق آنها بر خداوند با کامل ترین شکل و صفت هستند.

3- صفات از اسماء گرفته می شوند، هر اسمی صفتی در بر دارد. اما اسمها از صفات گرفته نمی شوند. مثلا می گوییم پروردگار &"غضب&" می گیرد اما نمی گوییم که پروردگار غضوب است؛ پروردگار پاک و منزه است.



Tags: